HUYỆN ĐĂKR’LẤP- KHỞI SẮC SAU GẦN 10 NĂM XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI.

          Sau gần 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, các địa phương trên địa bàn huyện ĐăkR’Lấp đã có nhiều khởi sắc. Thực tế đã khẳng định đây là chương trình thúc đẩy nông thôn của huyện phát triển toàn diện. Đời sống vật chất và tinh thần của người nông dân được cải thiện, từng bước thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và đô thị.  

 Chỉ đạo xuyên suốt:

Xác định chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới là một chương trình tổng thể về phát triển kinh tế – xã hội, chính trị và an ninh quốc phòng được triển khai trên phạm vi nông thôn toàn quốc. Ngay từ khi bắt đầu triển khai thực hiện Huyện ủy Đăk R’Lấp đã tập trung chỉ đạo, luôn đề cao vai trò của tổ chức Đảng và tinh thần tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực phát triển kinh tế và giảm nghèo. 

Để quá trình thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM theo như kế hoạch đề ra, năm 2016 Ban Thường vụ Huyện ủy ban hành Nghị Quyết số 04-NQ/HU ngày 14/7/2016 về việc thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn huyện Đăk R’lấp. UBND huyện lập Đề án chi tiết xây dựng nông thôn mới huyện Đăk R’lấp giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2015. Mặt khác, công bố đề án xây dựng NTM và đồ án quy hoạch các xã đã được phê duyệt. Qua đó, Ban chỉ đạo xây dựng NTM của huyện đã ban hành quy chế hoạt động, xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cho các thành viên. Xây dựng các văn bản hướng dẫn, triển khai thực hiện chương trình nông thôn mới của huyện giai đoạn 2010-2019 với 19 quyết định, trong đó: giai đoạn 2010-2015 là 09 quyết định và giai đoạn 2016-2019 là 10 quyết định

Đi đôi với những việc làm trên, công tác tuyên truyền được chú trọng với nhiều hình thức. Tiêu biểu, hàng năm BCĐ XD NTM huyện đều tổ chức Lễ phát động đầu xuân xây dựng Nông thôn mới với chủ đề ‘‘toàn dân chung sức xây dựng NTM” ở 10/10 xã. Qua đó kêu gọi các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể cần làm tốt công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ mục đích ý nghĩa của Chương trình xây dựng NTM, huy động toàn dân chung sức để hoàn thành các tiêu chí chưa đạt. Đăk R’Lấp đã xác định công tác tuyên truyền, vận động phải được đặt lên hàng đầu, phải đi trước một bước và phải được triển khai theo lộ trình, xác định từng nội dung, cách thức triển khai cụ thể trong từng thời điểm, giai đoạn cụ thể. Từ đó, cấp ủy, chính quyền các cấp đã nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân để từng bước giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Kết quả thực hiện các phong trào đã tạo sức lan tỏa rộng khắp, Nhân dân quan tâm, phấn khởi, đồng thuận và hưởng ứng thực hiện chương trình. Cán bộ, đảng viên phấn khởi tin tưởng cách làm, phương pháp chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở, từ đó tạo sự đồng thuận cao trong Nhân dân

Kết quả tích cực:

Sau gần 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, huyện Đăk R’Lấp đã đạt những kết quả nổi bật, kinh tế – xã hội của huyện đã có bước phát triển khá, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, diện mạo nông thôn có nhiều khởi sắc.  Theo người dân trên địa bàn huyện, có những vấn đề khó khăn chỉ có chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM mới có thể giúp dân thực hiện, trong đó đặc biệt là cơ sở hạ tầng như đường giao thông nông thôn, điện chiếu sáng.

Huyện Đăk R’lấp có 10 xã thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, với 1 xã điểm của tỉnh là xã Đạo Nghĩa và 1 xã điểm của huyện là xã Nhân Cơ. Năm 2011 sau khi điều tra, khảo sát thực trạng để triển khai thực hiện Chương trình XDNTM, thì xuất phát điểm của xã cao nhất là xã Nhân Cơ mới chỉ đạt 06/19 tiêu chí.  Tính đến tháng 8 năm 2019, toàn huyện đã có 07 xã đạt chuẩn nông thôn mới,  trong đó: 03 xã Đạo Nghĩa, Nhân Cơ, Nhân Đạo đạt chuẩn NTM giai đoạn 2011-2015; 04 xã Nghĩa Thắng, Đăk Wer, Quảng Tín, Đăk Ru đạt chuẩn NTM theo Bộ tiêu chí mới giai đoạn 2016-2020. Mục tiêu đến năm 2020, huyện Đăkr’lấp phấn đấu là huyện đầu tiên của tỉnh ĐăkNông đạt chuẩn NTM. Đến nay, hệ thống đường huyện được nhựa hóa 130,1km đạt tỷ lệ 91,3% tăng 39,1% so với tháng 12/2010; đường xã, thôn bon đã cứng hóa được 239km đạt tỷ lệ 52,5% tăng 34,8% so với tháng 12/2010. Toàn huyện hiện có tổng số 40 công trình thủy lợi kiên cố, được nhà nước đầu tư. Trong đó có 30 công trình là hồ chứa, 10 công trình là đập dâng; trung bình mỗi xã có từ 2-6 công trình.  Năng lực tưới thực tế đạt 7.867,56ha, đáp ứng 27,8% diện tích cây trồng cần tưới. Về tiêu chí thủy lợi đã có 8/10 đạt 80%.

Hệ thống điện đạt chuẩn theo quy định của ngành điện có 10/10 xã, đạt 100%. Tỷ lệ hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn từ các nguồn đạt 98%, có 8/10 xã đạt chỉ tiêu, đạt 80%. Hiện tại trên địa bàn huyện có 03 chợ đạt chuẩn là Nhân Cơ, Nghĩa Thắng và Quảng Tín; có xã Đạo Nghĩa sử dụng chung chợ với xã Nghĩa Thắng. Các xã còn lại: Đăk Wer, Kiến Thành, Nhân Đạo, Đăk Sin, Hưng Bình và Đắk Ru có các cửa hàng tiện lợi, cửa hàng kinh doanh tổng hợp đạt chuẩn theo quy định. 

Đối với tiêu chí số 8 về thông tin và truyền thông. Hiện nay, trên địa bàn huyện Đăk R’lấp có 06 điểm phục vụ bưu chính, viễn thông và internet cho 7 xã. Hiện có 8/10 xã có đài truyền thanh và có hệ thống loa đến thôn, bon. Đài truyền thanh xã hoạt động ổn định, thường xuyên, phục vụ tốt công tác thông tin, tuyên truyền các chủ chương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và chương trình, kế hoạch của địa phương. Tỷ lệ người dân tham gia Bảo hiểm y tế trên 85%. Thực tế, người dân tham gia bảo hiểm y tế nhằm giảm gánh nặng chi trả của người bệnh và tạo nguồn lực quan trọng để chăm sóc sức khỏe. Nhiều người nhờ vào BHYT mà vượt qua được giai đoạn khó khăn khi điều trị bệnh.

Phong trào xây dựng thôn văn hóa trên địa bàn huyện được nhân dân đồng tình ủng hộ và là một trong những giải pháp quan trọng để giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, khơi dậy tính cộng đồng, nhân ái, tình nghĩa, khơi dậy các giá trị đạo đức truyền thống, đồng thời nâng cao tính tự quản trong cộng đồng dân cư. Toàn huyện  có 6/10 xã đạt tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa đạt 60% tăng 06 xã so với tháng 12/2010 và 10/10 xã đạt tiêu chí Văn hóa tăng 10 xã so với tháng 12/2010.

Trong những năm qua, chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM đã mang lại niềm tin cho nhân dân trên địa bàn huyện. Đồng thời, chương trình nông thôn mới đã phần nào giải quyết những khó khăn cho các đơn vị nhất là giáo dục về cơ sở vật chất trong trường học. Qua đó giúp các trường có đủ điều kiện ngày càng nâng cao chất lượng dạy và học. Việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học luôn được huyện chú trọng để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương. Huyện huy động, lồng ghép các nguồn lực, sự tài trợ từ các doanh nghiệp, tổ chức xã hội để xây mới và nâng cấp các phòng học, mua sắm trang thiết bị, xây dựng sân chơi, bãi tập,… cho các trường học trong huyện. 

          Xác định nâng cao thu nhập cho người dân là nhiệm vụ trọng tâm, góp phần thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, huyện Đắk R’Lấp đã tập trung phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh, ứng dụng công nghệ cao theo chuỗi liên kết. 

          Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện nay trên địa bàn huyện có 21 hợp tác xã, trong đó: 16 HTX nông nghiệp, 02 HTX xây dựng, 01 HTX vận tải, 02 HTX dịch vụ tổng hợp. Qua đánh giá, các hợp tác xã đã và đang khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế về đất đai, nguồn nước để sản xuất nông – lâm – nghiệp với nguồn thu nhập bình quân hàng năm đạt trên 1,3 tỷ đồng, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho khoảng gần 500 lao động ở địa phương.

          Trong đó có nhiều trang trại đã áp dụng hiệu quả tiến bộ kỹ thuật tiên tiến, đầu tư sản xuất theo chiều sâu đạt tiêu chuẩn VietGap, kết hợp nông nghiệp với du lịch đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Trên địa bàn huyện đã xuất hiện nhiều mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao mang lại hiệu quả kinh tế như mô hình HTX Hồ tiêu hữu cơ Đồng Thuận thôn 6 xã Nhân Cơ, mô hình trang trại tổng hợp của bà Lê Thị Kim Liên thôn 17 xã Nhân Cơ, HTX Chăn nuôi Đồng Tiến xã Đắk Sin, Chế biên cà phê ướt của Cty TNHH MTV Bốn Hiệp – thôn 2 xã Quảng Tín, thanh long ruột đỏ tại xã Đăk wer, mô hình trồng dâu tằm tại thôn 6 xã Kiến Thành, mô hình dưa lưới, mô hình trồng bơ tại Đăkru…Với những cách làm hay, người dân đang góp  phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế cho địa phương. Kinh tế phát triển, đời  sống của người dân được nâng lên rõ rệt. Nếu như năm 2011 thu nhập bình quân đầu người là 19,2 triệu đồng/người/năm, đến cuối năm 2018 là 54,6 triệu đồng/người/năm, tăng bình quân 9,26%/năm. Theo kết quả tổng hợp điều tra hộ nghèo cuối năm 2018 khu vực nông thôn trên địa bàn huyện, tổng số hộ tại thời điểm điều tra 21.281 hộ, trong đó hộ nghèo 1.014 hộ, chiếm 4,76%. Tiêu chí môi trường có 8/10 xã đạt chuẩn. Xác định tiêu chí 17 về môi trường là tiêu chí khó thực hiện nên Đảng ủy, chính quyền các xã trên địa bàn huyện đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn và thu gom rác, đổ rác đúng nơi quy định; tổ chức, hướng dẫn người dân thực hiện chỉnh trang nhà cửa, vệ sinh đường làng, ngõ xóm, thu gom, xử lý rác thải, nước thải sinh hoạt và chất thải chăn nuôi.. Toàn huyện có 9/10 xã đạt tiêu chí ANTT, đạt 90%. Số xã đạt chuẩn an toàn về an ninh, trật tự xã hội và đảm bảo bình yên; không có khiếu kiện đông người kéo dài; không để xảy ra trọng án; tội phạm và tệ nạn xã hội ma túy, trộm cắp, cờ bạc, nghiện hút) được kiềm chế, giảm liên tục so với các năm trước.

Để đạt được những kết quả ấn tượng trong thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM trong 10 năm qua huyện ĐL đã linh động huy động tối đa nội lực và các nguồn vốn hợp pháp khác để đầu tư  xây dựng cơ sở hạ tầng.  Chỉ tính trong giai đoạn  từ 2016 đến tháng 8 năm 2019 tổng nguồn vốn chi XD NTM trên 7.764 tỷ đồng, trong đó: Nguồn vốn ngân sách nhà nước Trung ương và địa phương trên 525  tỷ đồng; Vốn tín dụng trên 6.883 tỷ đồng; Vốn từ các doanh nghiệp, hợp tác xã và các loại hình kinh tế khác trên  232 tỷ đồng; Vốn huy động đóng góp của cộng đồng dân cư trên 122 tỷ đồng. 

          Trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị tiếp tục được quan tâm chỉ đạo, thực hiện và đã đạt được những kết quả quan trọng; năng lực lãnh đạo của tổ chức Đảng và công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền cơ sở được nâng lên; đã phát huy được vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị trên các lĩnh vực công tác ở cấp xã và thôn.    Hiện nay, trên địa bàn huyện còn 03 xã là Đăksin, Hưng Bình và Kiến Thành đang phấn đấu trở thành xã NTM trong năm 2019. Để đạt được kết quả trên, các địa phương đang tập trung mọi nguồn lực nhằm thực hiện thành công chương trình. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, bên cạnh những những thuận lợi các địa phương đã gặp không ít những khó khăn, vướng mắc.

Về tiến độ xây dựng huyện NTM, qua rà soát huyện đã đạt 6/9 tiêu chí.  Để thực hiện các tiêu chí và xây dựng các xã đạt chuẩn NTM, huyện đang triển khai thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong thực hiện Chương trình xây dựng NTM. Tập trung rà soát, đánh giá cụ thể mức độ đạt các tiêu chí theo Bộ tiêu chí xã NTM, từ đó xây dựng kế hoạch thực hiện và nhu cầu vốn để đạt chuẩn các tiêu chí còn lại ở mức tối thiểu so với quy định của Bộ tiêu chí trong năm 2019. Đối với Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao của xã Nghĩa Thắng và Đăk Wer đã được công nhận và 2 xã Quảng Tín, Đăk Ru đã đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí hiện hành tổ chức thực hiện và đánh giá kết quả theo Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao. Những kết quả đạt được là nền tảng để Đăkr’lấp hướng đến mục tiêu huyện đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2020.  Để đạt được mục tiêu này, giải pháp trong những năm tới, huyện sẽ tiếp tục huy động tối đa các nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng thiết yếu khu vực nông thôn một cách đồng bộ.  Tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững; đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu mùa vụ; tổ chức sản xuất theo quy trình VietGAP, ứng dụng công nghệ cao; tái canh cây cà phê,…. 

Phát huy nội lực của dân trong xây dựng NTM theo phương châm “nhân dân làm công trình, nhà nước hỗ trợ vật tư”, việc huy động nguồn lực trong dân phải đảm bảo tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch, không huy động quá sức dân. Đẩy mạnh các hình thức liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng hàng hóa, gắn nông thôn với phát triển công nghiệp, dịch vụ giữ gìn bản sắc văn hóa  dân tộc, giữ vững an ninh chính trị. 

Theo lộ trình từ nay đến năm 2020 huyện phấn đấu thực hiện các tiêu chí còn lại. Những tiêu chí này đòi hỏi nguồn lực lớn từ Nhà nước đang là thách thức không nhỏ đặt ra cho các địa phương. Vậy huyện sẽ thực hiện nhiều việc làm thiết thực để lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn, chương trình nhằm thực hiện các tiêu chí khó.

Thành quả nông thôn mới gần 10 năm qua tại huyện Đăkr’lấp nói riêng và tỉnh Đăk Nông nói chung là minh chứng rõ nét nhất khẳng định một chủ trương đúng đắn hợp lòng dân, gắn với lợi ích thiết thân của đại bộ phận nhân dân, làm đổi thay toàn diện đời sống người dân nông thôn.  Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là Chương trình có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc. Để tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí xã nông thôn mới đã đạt trong giai đoạn 2010 – 2020, xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, thôn nông thôn mới trên địa bàn huyện đảm bảo thực sự nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, hướng tới xây dựng, một nền nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh đòi hỏi các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, địa phương cần tiếp tục chung tay xây dựng nông thôn mới, trước mắt là tiếp tục phát huy thực hiện tốt phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”./.

                                                                   Tác giả: Ngô Thị Tấm